دیابت قندی یک بیماری متابولیکی است، در این بیماری در سوخت و ساز قند خون اختلال ایجاد می شود.قند خون گلوکز نام دارد .مولکولهای قند از طریق دستگاه گوارش وارد خون شده و توسط هورمونی بنام انسولین که از سلول های بتای جزایر لانگرهانس لوزالمعده ترشح می شود به سلول های بدن اجازه ورود می یابند تا در آنجا برای تولید انرژی مصرف یا ذخیره گردند. در بیماری دیابت یا انسولین مورد نیاز وجود ندارد ، یا ناکافی است و یا اینکه سلول ها نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهند. بالا بودن قند خون و عدم کنترل آن در دراز مدت می تواند در همه ی اندام های بدن از جمله چشم ، کلیه ، قلب و عروق خونی ایجاد اختلال نماید.
انواع دیابت و علایم آن
دیابت نوع اول
مجموعه ای از عوامل ژنتیکی ، محیطی و ایمونولوژیکی در ایجاد این نوع دیابت دخیل می باشند که نهایتاً با تخریب سلولهای تولید کننده انسولین سبب بروز علائم بیماری می شوند . تخریب این سلولها در اثر عملکرد سیستم ایمنی بدن برعلیه سلولهای انسولین ساز در طی ماهها تا سالها رخ داده و تصور می شود که یک عامل عفونی یا محیطی در شروع این روند تخریب موثر است .
– بیماری به طور عمده در کودکان و نوجوانان دیده می شود لیکن در تمام سنین نیز می تواند ایجاد گردد .
– کاهش وزن بدون علت موجه در این نوع بیماری مشهود است .
– 5 تا 10 درصد کل مبتلایان به دیابت را این نوع دیابت تشکیل می دهد.
– علائم همیشه پر سر و صداست و با پرنوشی ، پرخوری و پرادراری همراه است .
– تزریق انسولین به مبتلایان این نوع دیابت برای ادامه زندگی ضروری است .
دیابت نوع دوم
مجموعه ای از عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن دیابت قندی نوع دو موثرند . اختلال اصلی در این بیماری کاهش تولید انسولین و یا مقاومت نسبت به انسولین می باشد .
– سن شیوع در میانسالی و عمدتاً پس از سی سالگی است گرچه سن ابتلا به بیماری پیوسته در حال کاهش است .
– در دیابت نوع 2 دیابت 90 تا 95 درصد کل مبتلایان به دیابت را تشکیل می دهد .
– مبتلایان عمدتاً چاق بوده یا اضافه وزن دارند .
– توارث نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد گرچه عوامل محیطی مثل زندگی صنعتی و شهرنشینی عامل اصلی افزایش تعداد مبتلایان می باشد .
– علائم در دیابت نوع دو عمدتاً غیر اختصاصی هستند و می تواند شامل پرنوشی ، پر اداری ، پرخوری ، گزگز اندام ها ، تاری دید ، احساس کسالت و بی قوتی ، کاهش وزن ، تأخیر در بهبود زخم ها ، ابتلا مکرر به عفونت های قارچی ، خارش پوست و یبوست باشد .
دیابت بارداری
دیابت بارداری به شرایطی گفته می شود که افزایش سطح گلوکز خون برای اولین بار در طی دوره بارداری تشخیص داده می شود. دیابت بارداری ، تقریبا در 4% از بارداری ها بروز می کند. علت دقیق دیابت باردای مشخص نیست ولی وجود برخی سرنخها شما در تشخیص زودرس این بیماری کمک می نماید. با توجه به عوارضی که دیابت برای جنین و نیز مادر باردار می تواند داشته باشد ، پیشگیری و کنترل عوارض دیابت بارداری ضروری می باشد.
برای کنترل دیابت بارداری اقدامات به شرح زیر توصیه می گردد:
• پایش منظم سطح قند خون در طی روز (در مراحل اولیه توصیه می گردد که 4 بار در روز قند خون را با دستگاههای اندازه گیری قند خون کنترل نمایید: قبل از صبحانه و 2 ساعت پس از هر وعده غذایی، برخی مواقع پایش قند خون قبل از همه وعده های غذایی نیز ممکن است لازم گردد. البته بعد از طی مرحله حاد نیاز به این میزان اندازگیری نخواهد بود)
• بررسی ادرار به منظور وجود کتونها (یک نوع اسید که وجود آن در ادرار نشان می دهد دیابت شما تحت کنترل نمی باشد)
• از رهنمودهای غذایی ای که پزشک معالجتان به شما دستور داده است ، پیروی کنید . نظم غذایی یکی از مهمترین موارد در کنترل قند خون در طی ساعات روز خواهد بود. بر همین اساس از شما خواسته می شود تا دریافت کالری تان را در چند نوبت در طی روز توزیع کنید.
• پس از کسب اجازه پزشک معالجتان، فعالیت بدنی و ورزش داشته باشید. داشتن پیاده روی به طور منظم در کنترل سطح قند خون بسیار مفید خواهد بود. برای جلوگیری از بروز عوراض در تعیین و نوع فعالیت بدنی حتما با پزشکتان مشورت نمایید.
• روند افزایش وزنتان را بررسی کنید. در طی دوران بارداری میزان افزایش وزن باید بین 7- 14 کیلو باشد. در افرادی که بارداری را با چاقی و افزایش وزن آغاز می نمایند این میزان افزایش وزن بویژه در صورت ابتلا به دیابت بارداری باید حداقل باشد.
• در صورت نیاز انسولین مصرف کنید . انسولین تنها داروی دیابتی است که مصرف آن در طی بارداری در صورت عدم کنترل قند خون توصیه می گردد.
• افزایش فشار خونتان را کنترل کنید.
درمان بیماری دیابت
ورزش کردن باعث افزایش عملکرد انسولین در بدن می شود و قند خون را در حد طبیعی نگه می دارد. از آنجا که بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع دو، دچار افزایش وزن هستند، ورزش کردن باعث بهبود این علائم می شود.
قبل از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنید و ورزش ها را به آرامی انجام دهید. با گذشت زمان، شما می توانید شدت و مدت ورزش را زیاد کنید.
ازسری مطالب پزشکی عمومی وغیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی وغیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی بازدیدکنندگان)
